Pojawiła się nowa publikacja prof. Antoniego Mironowicza Cerkiew prawosławna w Polsce i jej droga do autokefalii wydana przez Warszawską Metropolię Prawosławną (Warszawa 2023, ss. 160).
W swoim opracowaniu autor wskazuje na najważniejsze etapy z dziejów Prawosławia w Polsce, które doprowadziły do uzyskania statusu Cerkwi niezależnej, poczynając od czasów cyrylometodiańskich. W pracy wskazane zostały późniejsze losy Cerkwi prawosławnej w strukturze metropolii kijowskiej, podległej jurysdykcyjnie patriarchatowi konstantynopolitańskiemu. Nie pominięto też próby uzyskania autokefalicznego statusu Cerkwi lokalnej na ziemiach polsko-litewsko-ruskich w postaci powołania niezależnych metropolii: litewskiej i halickiej. Opis losów metropolii kijowskiej do 1686 r. pozwolił przedstawić dobre i tragiczne karty w jej dziejach, w tym konsekwencje wprowadzenia postanowień unii brzeskiej 1596 roku. Następnie autor przechodzi chronologicznie do czasów podjętej na Sejmie Wielkim próby reaktywowania niezależnej metropolii w 1791 r., co otwierało drogę ku statusowi Cerkwi autokefalicznej. Trzeci rozbiór Polski przekreślił te plany, a do idei autokefaliczności Cerkwi powrócono po uzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Ostatnia część opracowania przedstawia starania o autokefalię przez władze cerkiewne i państwowe ukończone uzyskaniem tomosu patriarszego 13 listopada 1924 roku.
Prezentowana praca, w opinii autora, z którą nie sposób się nie zgodzić, pozwoli lepiej zrozumieć złożone czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które doprowadziły do uzyskania autokefalii w 1924 roku. „Patriarszy akt niezależności wynikał nie tylko z posiadanych przez naszą Cerkiew wszystkich niezbędnych atrybutów do uzyskania statusu Cerkwi autokefalicznej, ale również z faktu, że Prawosławie od IX w. jest stałym elementem w strukturze wyznaniowej naszego kraju” – jak pisze autor, kończąc „Wstęp”.
Książkę można nabyć m.in. w Składzie Metropolitalnym w Warszawie (al. Solidarności 52), siedzibie wydawnictwa (Białystok, ul. św. Mikołaja 5, tel./fax 85-744-36-46, wydawnictwo@orthodox.pl), Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku, sklepiku Bractwa Młodzieży Prawosławnej w Białymstoku i poprzez internet za pośrednictwem strony www.sklep.cerkiew.pl.
