Z radością informujemy o zakwalifikowaniu do finansowania projektu badawczego Supraski antologion liturgiczny Mateusza Dziesiątego z 1507 roku – opracowanie naukowe i przekład na język polski. Dotyczy on najstarszego cerkiewnosłowiańskiego rękopisu spisanego w Supraślu, datowanego na rok 1507. Projekt Katedry Teologii Prawosławnej UwB uzyskał dofinansowanie w kwocie 988 391,30 zł. w ramach konkursu „Dziedzictwo narodowe” Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.
Rękopis, dzieło Mateusza Dziesiątego – pierwszego znanego supraskiego kopisty i iluminatora, jest wyjątkowym zabytkiem kultury polsko-litewsko-ruskiej początków XVI wieku. Zachowany w idealnym stanie i liczący 288 stron, składa się z reguły monastycznej i miniei świątecznej. Celem projektu jest kompleksowa analiza i strukturalizacja antologionu oraz jego pierwszy przekład na język polski. Badania te uwzględniają zarówno aspekty językowe, historyczne, liturgiczne, jak i teologiczne. Projekt ten jest nie tylko naukowym przedsięwzięciem, ale również działaniem na rzecz dokumentowania i promowania dziedzictwa kulturowego Polski. Przekład na język polski ujawni bogactwo polskiej tradycji prawosławnej z okresu Rzeczypospolitej Jagiellonów oraz związki z ośrodkami duchowymi takimi jak Kijów, Mołdawia, Bałkany czy Góra Athos.
Zespół badawczy, mając na uwadze znaczenie projektu dla polskiej tożsamości narodowej, zobowiązuje się do szczegółowej dokumentacji historii i współczesnej sytuacji rękopisu, a także do udostępnienia wyników badań szerokiemu gronu odbiorców. Projekt otrzymał grant w ramach konkursu ministerstwa nauki i szkolnictwa wyższego “Dziedzictwo narodowe”. To kolejny po “Słowniku polskiej terminologii prawosławnej” (sptp.uwb.edu.pl) projekt naukowy realizowany przez jednostki Uniwersytetu w Białymstoku – Katedrę Teologii Prawosławnej i Wydział Filologiczny.
Realizacji projektu podejmie się interdyscyplinarna i międzynarodowa grupa badawcza złożona z 22 naukowców z Polski, Włoch, Litwy i Ukrainy. W projekt zaangażowali się m.in. prof. dr hab Aleksander Naumow (Università Ca’ Foscari Venezia), dr hab. prof. UAM Marzanna Kuczyńska (Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza; Kierownik Zakładu Slawistyki Kulturoznawczej), ks. abp dr hab. prof. ChAT Jakub Kostiuczuk, dr hab. prof. ChAT Jerzy Ostapczuk (Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie), prof. dr hab. Sergejus Temčinas (Instytut Języka Litewskiego w Wilnie), prof. dr hab. Georgi Minczew, dr hab. prof. UŁ Ivan Petrov, dr hab. prof. UŁ Małgorzata Skowronek, dr prof. UŁ Halyna Naienko, dr Agata Kawecka (Uniwersytet Łódzki), dr hab., prof. UW Aleksandra Sulikowska-Bełczowska (Instytut Historii Sztuki UW), dr Margarita Zhivova (Dipartimento di Lingue, Letterature e Culture Straniere, Università degli studi Roma Tre). Jednostki Uniwersytetu w Białymstoku reprezentują: kierownik projektu ks. dr hab. Marek Ławreszuk, prof. UwB, prof. dr. hab. Lilia Citko, prof. dr hab. Antoni Mironowicz, dr hab. Urszula Pawluczuk, ks. dr Włodzimierz Misijuk, Grzegorz Makal. W badania zostali również zaangażowani młodzi naukowcy i badacze niezależni: ks. dr Jarosław Kupryjaniuk, ks. mgr inż. Piotr Makal, Piotr Sterlingow, Dawid Jakubowski.
Wyniki konkursu w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
